Werkbezoek Malawi

18 september 2017 - Een nieuw schooljaar begint in onze school in Nyeliwa -

107 kleuters van 2,5 tot 5 jaar zijn ingeschreven en een 50-tal staan op de wachtlijst ...

Eind september vertrok ik, deze keer samen met Mieke, een goede vriendin, naar Malawi om daar gedurende 10 dagen te gaan lesgeven in onze kleuterschool. Het nieuwe schooljaar was twee weken gestart ...

Enthousiaste kindjes allemaal netjes in uniform, en ondanks de 40 graden allemaal mèt hun nieuwe pull die ze absoluut wilden tonen. Fier om naar school te kunnen komen en nieuwsgierig naar wat ging komen. Ook de leerkrachten blij en nieuwsgierig en een beetje zenuwachtig naar wat ging komen ...

Er kwam een heel programma ... waarover hier in België zorgvuldig was nagedacht en dat tot in de puntjes was voorbereid. Maar, alle eerlijkheid gebied me te zeggen, dat constant moest worden bijgestuurd en waarin improvisatie van het moment niet vreemd was. Elke voormiddag lesgeven in één klas, te beginnen met de oudste kinderen van 4/5 jaar. De volgende voormiddag, de kleintjes van 2,5 / 3 jaar en dit afwisselend gedurende tien dagen. We hebben gewerkt rond kleuren, getallen, vormen, de lichaamsdelen en altijd volgens een vast patroon. De les beginnen met een heel eenvoudig verhaal uit een prentenboek. Aan de hand van het verhaal en de tekeningen nieuwe dingen aanbrengen en inoefenen. Niet zoals zij iets aanleren door te scanderen en tot in den treure te laten herhalen maar door interactie. Vraag en antwoord, reactie uitlokken, werken in kleine groepjes, ... Na de speeltijd aandacht voor het spel. Spelen, bewegen, zingen, dansen en ... fietsen. Tot groot jolijt van de kleuters en de leerkrachten hadden we drie loopfietsen meegebracht vanuit België. Onder onze begeleiding èn met luide aanmoedigingen van toegestroomde toeschouwers werd er naar evenwicht gezocht en algauw werden kleine rondjes gereden. Ieder om de beurt ...

Een voormiddag in klas B. (4/5 jarigen)

Het verhaal van Abigail, de giraf die alle dieren wil tellen .... Het tellen tot 10 gaat heel goed. Maar twee blokken uit een doos nemen ... dat is voor velen een stuk moeilijker. Of alleen rode blokken nemen, of een reeks van twee groene blokken en twee rode ... Een gele toren van drie blokken, een blauwe van vijf ... Cirkels in het zand trekken met een getal erin. bv. 4 en dan de opdracht geven om evenveel blaadjes te gaan zoeken... Met handenvol kwamen ze aangedragen ...

My body – vertrekkend vanuit een leuke grote kleurplaat ... Ging super goed. Alle grote delen van het lichaam werden netjes benoemd. Ook het inkleuren met verf van een tekening van een mannetje was top ! Een hele ervaring. Er werd aarzelend begonnen , zoals werd voorgedaan door ons, met het zetten van stippen. Maar al gauw begonnen ze echt te verven en het resultaat was een legertje van gele, blauwe, rode mannetjes. Een blad met een gekleurde tekening op die ’s middags mee naar huis mocht genomen worden. Nooit eerder kinderen zo zien stralen en glunderen ! Alle 53 over de stoffige wegen naar huis, fier met hun blad in de hand! En dan hadden ze eerst nog gezongen en gedanst, samen in twee grote kringen.

Het vormen van een kring vroeg heel wat inspanning en doorzetting van ons maar , zoals twee dagen later bleek toen we weer een kring gingen maken, ze leren vlug . En dan maar zingen, head, shoulder, knee and toes, knee and toes ...

Klas A (2,5/3 jarigen) Ook bij de kleinsten kwamen dezelfde thema’s aan bod maar aangepast aan hun leeftijd en kunnen. Andere verhaaltjes dus. Peekeboo bv. over de leeuw, de krokodil, de kikker ... Wat voor geluid maakt de leeuw? Hoe loopt de kikker? Welk dier is het grootst ... My body – eenvoudige kleurplaat Toch moeilijk, hoofd, arm, hand, been, voet ... Zeker als je het moet tonen op de pop die je vasthoudt. Of de arm van je vriendje ... En waar zijn nu juist de ogen bij die pluche beer ... Een mannetje schilderen is voor deze dreumessen niet aan de orde, maar hun handjes afdrukken op een blad ?! We hadden het een beetje onderschat, 50 kleutertjes , handjes in de verf en dan handjes op een groot blad ..... We hebben ze alle 50 één voor één onder “handen” genomen. Maar zo enthousiast van het resultaat en zo fier !!

Ook de leerkrachten, zo enthousiast, zo fier en... zo verwonderd van wat je allemaal kan doen. Vergeet niet zij zijn geen ‘gediplomeerde’ leerkrachten zoals wij die kennen. Het zijn mannen en vrouwen die een beetje tot vrij goed Engels praten en dus ooit wel naar school zijn geweest ... maar daar stopt het dan ook. Zij hebben geen enkele weet of ervaring van hoe je iets aanleert en van welke mogelijkheden er zijn om gerichter te werken. Zij hebben zelf nooit met verf geschilderd, oefenblaadjes met verschillende vormen gekleurd, geknipt en geplakt, gedanst en gezongen in een kring ...

Ik schreef het al eerder, wat je nooit is voorgedaan of aangeleerd kan je niet overbrengen. Overdracht gebeurd van moeder op kind, van grootouder op kleinkind, maar als het ook aan hen nooit is aangeleerd .... Vandaar onze taak daar op school.We moeten het de leerkrachten voordoen, aanleren en dan kunnen zij het verder aanleren aan de kleuters. We leren het hen aan met het grootste respect en begrip. Nooit met een belerend vingertje of een minachtende opmerking. Ze weten dat we het doen met de bedoeling dat zij er iets van leren en staan daar ook voor open. Dat blijkt wanneer ze op onze laatste meeting samen het woord nemen en vragen om bij ons volgend bezoek in februari toch zeker meer tijd nemen om op school te komen werken.

Februari 2018, nog een goede drie maanden en ik vertrek terug. Met nieuwe moed, antwoorden op hun vragen, met nieuwe plannen ... want er zijn té veel kinderen die op de wachtlijst van de school staan. Een klas extra bijbouwen is onvermijdelijk ...

Tijd, meer tijd ... Te weinig tijd ... Eigen aan onze Westerse maatschappij ? Ook in Malawi hebben we constant te weinig tijd. Er moet op relatief korte tijd zo veel gebeuren. Ook nu weer. Na onze voormiddag op school vertrokken Mieke en ik ’s namiddags naar enkele dorpen om kleding te brengen naar arme gezinnen met jonge kinderen.

Gezinnen die niet op de lijst van de voedselbedeling staan of op de lijst van de weeskinderen omdat de beide ouders nog leven. Jonge ouders met kleine kinderen die het heel moeilijk hebben. Ook hier kan je tussen de mazen van het net vallen... Zeer schrijnende toestanden gezien, maar ook elke keer weer opnieuw die schittering in hun ogen, die fierheid ook en hun dankbaarheid omdat je aan hen hebt gedacht . 70 kinderen tussen de 0 en 6 jaar hebben we bezocht in de drie dorpen rond de school. Met dank aan de dames die zo veel jurkjes naaiden in hun naaigroepje, dank aan de vaardige handen die rokjes en broekjes maken . De rokjes konden deze keer niet mee maar liggen al klaar voor in februari.

Tussen het schoolleven en het bezoeken van de dorpen door hebben we ook nog veel meetings gehad. Met de chief, de leerkrachten, het schoolcomité, het Samala Team ... Al goed eigenlijk dat het om 17u donker wordt en je verplicht bent van de dag af te sluiten.

Een dag afsluiten ... Ook een bijzonder moment daar. Met iemand die je graag hebt, met iemand die je nauw aan het hart ligt, napraten over hoe de dag geweest is. Dikwijls met een lach, soms met bijna een traantje, maar eigenlijk altijd met een goed gevoel. Je hebt weer het beste van jezelf gegeven ... en hoe moe je ook bent, tegen dat gevoel kan niets tegen op.